Projekty

Na przełomie października i listopada 2024 r. wolontariusze ze Stowarzyszenia Edukacji Kulturalnej Widok i historycy z Muzeum Pamięci Sybiru odwiedzili Nową Zelandię. Efektem wyjazdu jest ponad 700 reprodukcji zdjęć z archiwów tamtejszej Polonii – w większości nie funkcjonujących dotychczas w publicznym obiegu.
Wizyta zbiegła się z obchodami 80. rocznicy przyjęcia przez Nową Zelandię 733 polskich dzieci z sowieckich łagrów, przeważnie sierot. Od nazwy miejscowości, gdzie w latach 40. XX wieku zorganizowano im obóz-miasteczko nazywa się je „dziećmi z Pahiatua”. Ich historia to jedna z najbardziej optymistycznych kart opowiadających o tułaczce Polaków podczas II wojny światowej.
Wiele zebranych zdjęć dotyczy właśnie „dzieci...

Przyjęło się, że Bolesław Augustis, autor największej kolekcji przedwojennych zdjęć z Białegostoku na emigracji już nie fotografował. Jednak czwórka wolontariuszy ze Stowarzyszenia Edukacji Kulturalnej WIDOK i Muzeum Pamięci Sybiru przywiozła z wyprawy do Nowej Zelandii materialny dowód, że było inaczej – negatywy i odbitki fotografa. Nagrała też 14 wywiadów z Sybirakami z antypodów, w tym z rodziną Bolesława Augustisa.
Czwórka wolontariuszy z Białegostoku pokonała przeleciała ponad 20 tys. km., odwiedziła Wyspę Północną i Południową, robiąc około 2,5 tys. km. autem, by spotkać się z nowozelandzką Polonią. Podróż ta trwała od 22 października do 9 listopada 2023 roku, a jej efekty...

Na albom.pl publikujemy kolejne archiwalne kolekcje dwóch fotografów: Jerzego Kostko z Kleszczel i Czesława Kamińskiego z Hajnówki. Digitalizacja ich zbiorów była możliwa dzięki stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zadanie ma tytuł: „Małomiasteczkowi fotografowie – digitalizacja i popularyzacja archiwalnych zdjęć z Podlasia”.
100 zachowanych negatywów Czesława Kamińskiego pochodzi z lat 20 i 30. ubiegłego wieku. Nie dotyczą one jednak tylko Hajnówki. Ich autor, choć nie był zawodowym fotografem, dużo podróżował i pracował w wielu miejscach. Swoje wojaże dokumentował. Najciekawsze i unikalne kadry pochodzą z fabryki broni w Herstal-lez-Liège w Belgii.
Jerzego Kostko już prezentowaliśmy na albom.pl, ale jego archiwum to niewyczerpane...

Projekt „Fotohistorie Polaków z Białorusi – ocalanie prywatnych archiwów” jest kontynuacją tego, co jako WIDOK robimy od lat. Dokładnie od czasu pierwszej fotograficznej ekspedycji na Białoruś w 2013 roku, kiedy powstał portal albom.pl. Tym razem udało nam się zarejestrować około 1200 archiwalnych zdjęć z 25 domowych archiwów. Zapraszamy do oglądania.
W 2019 roku wyprawiliśmy się do czterech miejscowości. W rzeczywistości było ich więcej, ale leżały w okolicach: Zabłocia, Wasyliszek, Wyskiego Litewskiego i Iwieńca. Wystarczy spojrzeć na mapę, by stwierdzić, że są one rozrzucone po Zachodniej Białorusi. Dotrzeć chcieliśmy bowiem do miejsc, gdzie są duże skupiska Polaków (pomijając okolice Grodna, które...

Fotografie Augustisa wykonane zostały w latach 1935-38, większość w centrum w Białegostoku. Dokumentują dawnych mieszkańców miasta, ale też oddają wygląd i układ ulic, detali architektonicznych, strojów, zwyczajów białostoczan. Przedstawiają też rodzinne i publiczne uroczystości, strajki, zakłady pracy, klasy szkolne, sklepy, ogrody. Kolekcja Bolesława Augustisa w ogromnym stopniu wzbogaca fotograficzny zbiór archiwaliów na temat Białegostoku.
Podcasty
W ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Augustis 4.0 powstały też podcasty. Zdjęcia zilustrowane są fragmentami artykułów z przedwojennych gazet. Pomysł polegał na tym, by na każdym z podcastów pokazać zestaw fotografii z jednego, konkretnego okresu czasu i dobrać do niego teksty z białostockich gazet,...

Dzięki rocznemu stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przyznanemu na przedsięwzięcia zawiązane z upowszechnianiem kultury, Grzegorz Dąbrowski przeprowadził konserwację i digitalizację 3000 archiwalnych zdjęć Bolesława Augustisa. Wszystkie opracowane fotografie można obejrzeć na stronie albom.pl.
W sumie znajduje się tu już ponad 5 tys. zdjęć z liczącej około 10 tys. klatek kolekcji fotografa. Przedstawiają Białystok lat 1935 – 1938, głównie jego mieszkańców. Kolekcja od momentu odkrycia w 2004 roku budzi wielkie zainteresowanie zarówno białostoczan, jak i historyków fotografii. Jest to kolejny udostępniony jej fragment.
W ramach stypendium zaplanowane zostały także cztery spotkania w Galerii Sleńdzińskich poświęcone fotografii archiwalnej.

W czerwcu 2018 roku, ponad 14 lat od odkrycia kolekcji Bolesława Augustisa ukazała się druga książka z jego fotografiami „Augustis 2.0”. Zawiera 150 niepublikowanych do tej pory zdjęć z lat 1935-38.
Książkę wydało Stowarzyszenie Edukacji Kulturalnej WIDOK. Wyboru fotografii dokonał Grzegorz Dąbrowski, który od początku zajmuje się konserwacją i popularyzacją negatywów Augustisa.
W albumie znajdują się trzy teksty publicystyczne poświęcone kolekcji: Filipa Springera, znanego autora, zajmującego się także teorią fotografii, Anety Prymaki-Oniszk, cenionej i nagradzanej reporterki oraz Grzegorza Dąbrowskiego, fotografa, dysponenta kolekcji i redaktora publikacji.
Autorką projektu graficznego albumu jest Anna Nałęcka-Milach, jedna z najlepszych projektantek książek artystycznych w Europie. Tom liczy...

Przedwojenne fotografie Bolesława Augustisa to najcenniejsza kolekcja, którą opracowuje Stowarzyszenie WIDOK. Odnaleziona przypadkowo w 2004 roku uchodzi dzisiaj za najciekawszy przykład tzw. „polskiej fotografii ulicznej”. Jej wartość – dokumentalną i artystyczną – docenili nie tylko znawcy fotografii, ale też sami białostoczanie, dla których zdjęcia Augustisa stały się oknem na dawny Białystok, a także powodem do wielu wzruszeń. Na zdjęciach sportretowanych zostało kilkadziesiąt tysięcy osób z liczącej ok. 100 tysięcy przedwojennej populacji Białegostoku.
Po 70 latach ich bliscy rozpoznawali, i ciągle rozpoznają na zdjęciach Augustisa, członków rodziny, przyjaciół, znajomych.
Fotografie wykonane zostały w latach 1935 – 38 w Białymstoku, większość w centrum...

Ponad 180 fotografii dokumentujących historię polsko-białoruskiego pogranicza zebrali w prywatnych archiwach uczestnicy projektu „Fotograficzne mikrohistorie z Grodzieńszyczny”.
Projekt rozpoczął się we wrześniu 2015 roku. Jego kulminacją były trzydniowe warsztaty w Białymstoku, trwające od 21 do 23 października. Przyjechało na nie 15 Białorusinów polskiego pochodzenia, głównie z Grodna. Każdy przywiózł kilkanaście lub kilkadziesiąt starych fotografii, odnalezionych w rodzinnych archiwach albo u znajomych. Uczestnicy warsztatów zarejestrowali także historie na ich temat, sami wiele się przy okazji dowiadując o losach swoich bliskich.
Zanotowane przez młodzież opowieści starszych członków rodziny oddają całą złożoność historii tych terenów, gdzie trudno jakiekolwiek społeczności dzielić pod względem religii, języka...

W październiku 2015 r. zakończyliśmy digitalizację dorobku dwóch wiejskich fotografów z Podlasia. Licząca ponad 660 negatywów kolekcja Jerzego Kostko została wykopana na strychu starego domu w Kleszczelach podczas fotograficznej wyprawy archeologicznej na polsko-białoruskie pogranicze w 2013 r. Negatywy Jana Siwickiego z Jaczna (252 szklanych szybek) trafiły do nas chwilkę później. Przekazał je jeden z sympatyków Stowarzyszenia Edukacji Kulturalnej WIDOK, który wiedział, że zrobimy z nich dobry użytek. Wszystkie, w sumie ponad 900, można zobaczyć na stronie albom.pl.
Obydwie kolekcje to rzadki w polskiej ikonografii zbiór fotografii wiejskich, wykonanych przez autorów wywodzących się z tego środowiska. I Kostko i Siwicki byli...

Podczas wakacji 2013 roku w ramach projektu „Fotograficzna wyprawa archeologiczna na polsko-białoruskie pogranicze” odkrywaliśmy prywatne domowe archiwa, wyłuskując ciekawe fotografie. Byliśmy w siedmiu pogranicznych miejscowościach, dwóch po stronie polskiej: Kleszczelach i Gródku i pięciu po stronie białoruskiej: Wołkowysku, Sopoćkiniach, Łunnie, Wołpie, Kamieńcu. To co wyszperamy – zdjęcia, filmiki, wywiady – wrzuciliśmy na stronę www.albom.pl.
Podczas wyprawy odwiedziliśmy ponad 60 domów. Zeskanowaliśmy blisko 2300 archiwalnych fotografii z 44 prywatnych zbiorów mieszkańców i 3 kolekcje od pasjonatów starej fotografii. Często mieliśmy wrażenie, że przejeżdżamy w ostatniej chwili, bo coraz trudniej o komentarz do zdjęć, coraz mniej jest tych, którzy pamiętają. W latach 90. większość...